Vấn đề bảo vệ con người trước các loại vũ khí vốn tồn tại từ xa xưa, chặng đường tìm kiếm giải pháp đã trải qua từ áo lưới sắt đến áo giáp hiện đại. Các áo giáp chống đạn đầu tiên xuất hiện cuối những năm 60, được thực hiện trên chất liệu nylon, rất sơ đẳng và chỉ có thể bảo vệ trước đạn bắn từ khoảng cách xa. Cuộc cách mạng trong lĩnh vực này bùng nổ khi xuất hiện sợi tổng hợp aramid thế hệ mới, có độ bền ngang với thép. Vải dệt từ loại sợi mới có khả năng ngăn chặn đạn bắn từ hầu hết các súng lục.
Áo của phi công máy bay chiến đấu sử dụng sợi aramid. Ảnh: Ioffer
Hiện nay, trên thế giới chỉ có 4 nhà sản xuất các loại sợi aramid. Đó là Tê -gin Aramid (Hà Lan), Đu-pông (Mỹ), Công ty Co -lon Hàn Quốc và thứ tư là OAO Ka -men-vô-lô-nô của Nga. Vải do nhà máy “Nữ công nhân dệt tiên tiến” sản xuất từ sợi aramid của Ka -men-vô-lô-nô không những không thua kém sản phẩm tương tự của nước ngoài, mà còn trội hơn trong một số tính năng. Vì thế, các đơn vị thuộc quân đội hoàng gia Anh và nhiều nước khác đặt mua vải từ aramid Nga để may áo chống đạn cho các nhân vật quan trọng.
Vải của nhà máy “Nữ công nhân dệt tiên tiến” cũng được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp hàng không vũ trụ. Nguyên liệu có chức năng như tấm nhiệt cho các đối tượng vũ trụ và được sử dụng cho thiết bị hạ đất. Từ các sợi aramid bền, nhà máy dệt vải cho nhiều hệ thống dù khác nhau, từ dù thể thao nhẹ đến dù vận tải. Vải dệt từ đây cũng được dùng để may quần áo
bảo hộ lao động chống nhiệt và lửa. Nhà máy “Nữ công nhân dệt tiên tiến” ở ngoại ô Mát -xcơ-va đã trải qua chặng đường dài từ thổ cẩm đến vải aramid. Nhà máy được anh em doanh nhân Sa -pô-nhi-cốp thành lập năm 1875.
Nhờ sự hoàn hảo của thổ cẩm và lụa, xí nghiệp nhanh chóng giành uy tín cao ở châu âu. Tại 11 cuộc triển lãm quốc tế, nhà máy đã nhận được 6 Grand Prix và 5 huy chương vàng. Trong Chiến tranh giữ nước vĩ đại, nhà máy chuyển sang sản xuất lụa dù và kể từ đó bắt đầu chuyên dệt các loại vải kỹ thuật. Aramid là viết tắt của “Aromatic Polyamide” (Polyamide có chứa vòng thơm). Sợi Aramid là sợi nhân tạo chất lượng cao. Phân tử Aramid là mạch Polymer cứng, liên kết nhau bằng liên kết Hydro rất mạnh nên truyền ứng suất cơ rất tốt. Sợi Aramid có hai loại: Meta-Aramid và Para -Aramid. Tê -gin Aramid là nhà sản xuất chính sợi aramid gồm có ba loại sợi aramid và một sản phẩm dựa trên nền sợi aramid, mỗi loại đều có tính chất độc đáo.
Trong đó, Twaronđ là sợi Para -Aramid có mô -đun cao, tính chất độ bền trên khối lượng vượt trội, ngoài ra cân bằng tốt các tính chất cơ, kháng hóa chất và ổn định nhiệt. Technorađ là sợi tổng hợp giữa Para -Aramid và Copolyamid vòng thơm, nổi bật cơ tính, kháng nhiệt và hóa chất như axit và kiềm. Teijinconexđ là sợi Meta -Aramid kháng nhiệt. Sulfronđ là Aramid biến tính, có thể dùng như một thành phần cao su cải thiện hiện tượng trễ của hỗn hợp cao su đóng rắn bằng lưu huỳnh hoặc Peroxide. Ngoài ra, Sulfron Aramid còn kháng mài mòn, giảm việc giữ nhiệt, cải thiện tính dẻo dai, tính mỏi và bền xé. Sợi aramid có một số tính chất nổi bật so với các loại sợi tổng hợp khác. Đó là có độ bền cao, kháng mài mòn tốt, kháng dung môi hữu cơ, kháng dẫn (điện, nhiệt), không nóng chảy (chỉ bắt đầu phân hủy ở 500°C), cháy chậm, định hình dạng ở nhiệt độ cao…
Sợi aramid được ứng dụng rất rộng rãi trong các sản phẩm: Dây cao thế của hệ thống đánh lửa, cáp thông tin (dây tai nghe, dây cáp trong nhà), sản phẩm bảo vệ nhiệt, lốp xe, vũ khí, dây đai truyền động, sản phẩm chịu ma sát, giấy kỹ thuật, nhựa kỹ thuật cho ngành điện, điện tử và tự động…
Ngọc Oanh Theo RUVR
